(Column De Verwondering, december 2017)

Er staat nergens in de Bijbel dat Jezus lachte, maar hij moet een blij mens geweest zijn. Hij leefde immers als de vogels in de lucht en de lelies op het veld. Zonder dak boven zijn hoofd, maar ook zonder zorgen voor de dag van morgen. Voor een cursus ultralicht leven moet je bij hem zijn. Don’t worry be happy. Bij de mens Jezus dan wel, en niet bij de uitdrukkingsloze hemelse figuur die later van hem gemaakt is. De ‘historische Jezus’ die moderne bijbelwetenschappers overhouden als ze de verflagen van de geschiedenis eraf proberen te krabben, is een kunstenaar die danste op het ritme van het leven. ‘Maak je niet druk over wat je eet of over je kleren, zoek liever het Koninkrijk van God.’

Wat is zijn geheim? Don Cupitt, rebels Brits theoloog, heeft wel een idee. De God waarin Jezus gelooft is als de zon, die schijnt voor jan en alleman, goed en slecht. Welnu, leefde Jezus leefde niet net zo, als een zon die niks van zijn warmte terugverwacht?

Hoe kon hij dat ooit volhouden? Een kwestie van karakter? Jezus – het zonnetje in huis? Of moet je er een beetje God zelf voor zijn? Misschien ligt het simpeler, als we kijken naar onszelf en ons afvragen waarom we niet blijer leven. We worden somber en ontevreden, niet omdat ons iets niet lukt, maar omdat anderen meer geluk hebben dan wij. We zijn jaloers, afgunstig, kijken neer op anderen, en soms haten we hen zelfs. Ressentiment, noemde de filosoof Nietzsche die negatieve gevoelens voor anderen.

Blijkbaar heeft Jezus ooit besloten helemaal te leven zonder ressentiment. Zelfs met geven en nemen en ‘gelijk oversteken’ had hij niks. Hij leefde als de zon en alleen dáárom moet hij een vrolijke man geweest zijn. Shine, baby, shine!

Cupitt, zelf ook een beetje zo’n zorgeloos type, raadt ons aan om het ook te proberen. Begin ermee elke keer jezelf te betrappen als je negatief denkt over een ander. Steek daar dan innerlijk meteen een stokje voor, is zijn advies. Vraag je af wat een ander nodig heeft, ook al haalt hij je het bloed onder de nagels vandaan. Je zult merken dat je er een stuk blijer van wordt. Dat is de ethiek van Jezus: solar ethics, zonne-ethiek.

Ik probeer het, stukje bij beetje. Het heeft lang geduurd voor ik bijvoorbeeld collega’s kon bewonderen in plaats van hen te benijden. Maar het lukt me nu steeds vaker, en meteen voel ik me vrolijker.

And you give yourself away
And you give yourself away
And you give
And you give
And you give yourself away

Bij dat refrein uit het liedje van U2 heb ik jarenlang alleen gedacht aan zelfopoffering en kruis dragen, aan bloed, zweet en tranen. Maar jezelf weggeven, dat is eerder een zonnig iets.

[voorproefje van mijn cursus op de Academie op Kreta, 2-9 september 2018, over “Jezus, de filosoof“]