Ooit waren de christelijke intellectuelen Bonhoeffer en Girard de helden van links. Nu hijsen invloedrijke trumpianen de Duitse theoloog en de Franse filosoof op het schild. Frits de Lange is kenner van beide denkers. Wie doet hen recht, rechts of links?

Lodewijk Dros, Trouw 24 augustus 2025

Het begon vorig jaar, in de aanloop naar de presidentsverkiezingen in de VS. Toen verscheen Project 2025, een conservatief rapport dat de blauwdruk bleek te zijn voor het beleid van de latere winnaar, Donald Trump. Project 2025 voerde theoloog en verzetsheld Dietrich Bonhoeffer – in 1945 op last van Hitler vermoord – op als christennationalistisch symbool.

Emeritus hoogleraar ethiek Frits de Lange wond zich daar over op. “Ik hoor bij de linkse, geseculariseerde theologen die enthousiast waren over Bonhoeffer. Ja, tegenwoordig lopen ook refo-theologen met hem weg, want hij was een conservatie; tégen abortus, geen democraat, ging op een patriarchale manier met zijn verloofde om. Maar wat die Amerikanen van hem maken… verschrikkelijk.”