EthicsofCare.org (25 Mei 2020)
Which lives should we save in corona times?
Uitgelicht
Posted in Categorieën, corona, ethiek, zorg, zorgethiek
Categorie Archieven: zorgethiek
Offers
Uitgelicht
Posted in Bonhoeffer, corona, ethiek, zorgethiek
‘In normale tijden sluimert de ethiek; als de gemeenschap uit elkaar valt en de orde bedreigd, wordt zij wakker’, merkt de in deze maand breed herdachte theoloog Dietrich Bonhoeffer (1906 – 1945) midden in de oorlog op. Hij was in 1943 bezig een ethiek te schrijven met het nemen van verantwoordelijkheid als leidende gedachte, toen de nazi’s hem vanachter zijn schrijftafel plukten, hem gevangenzetten en ter dood brachten.
Ik moet aan hem denken, nu we op voet van oorlog met een onzichtbare vijand zijn. De coronacrisis heeft de ethiek wakker geschud.
Lees verder »Wie laten we doodgaan? Ethiek in coronatijden
Uitgelicht
Posted in Categorieën, corona, ethiek, ouderen, ouderenzorg, senioren, zorg, zorgethiek
Niemand tot last zijn (Column De Verwondering #4 2018)
Uitgelicht
Posted in levenseinde, ouderdom, ouderen, ouderenzorg, senioren, voltooid leven, zorgethiek
Nederland vergrijst, maar heeft er geen antwoord op. De publieke discussie over onze oude dag verengt zich tot misstanden in het verpleeghuis en wordt gegijzeld door het politieke debat over voltooid leven. Mogen we zelf uit het leven stappen op het moment dat we dat willen en mag de arts er dan bij helpen?
Onderzoeker Els van Wijngaarden ging in gesprek met vijfentwintig ouderen die expliciet aangaven dat zij klaar waren met leven en dood wilden. Zij ontdekte dat achter die doodswens een hele wereld aan ambivalente gevoelens schuilgaat. Twee gevoelens sprongen eruit: deze mensen waren eenzaam en tegelijk bang om afhankelijk te zijn van anderen.
‘Angst voor ouderdom breekt de samenleving op’ (Ned. Dagblad, 20 november 2015)
Uitgelicht
Posted in ouderdom, ouderen, ouderenzorg, senioren, zorg, zorgethiek
Als we het toenemend aantal ouderen in de samenleving liefdevol willen verzorgen, moeten we af van onze angst voor de oude dag, zegt ethicus Frits de Lange. Vandaag organiseert hij een internationaal congres over de kunst van het ouder worden.
Wij houden niet van oude mensen en ook niet van het idee dat we zelf ouder worden. Dus drukken we de gedachte vaak maar snel weg. Maar nu de samenleving in sterk tempo vergrijst, redden we het niet met elkaar, als we niet accepteren dat we allemaal potentiële ouderen zijn’, zegt Frits de Lange, ethicus aan de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen. De angst voor het ouder worden, speelt de samenleving parten, stelt hij. Zeker nu bejaardenhuizen worden gesloten en ouderen geacht worden langer zelfstandig te wonen. ‘Je kunt alleen ouderen bijstaan als je ook je eigen ouder worden liefhebt. Op die manier kun je ouderdom fris en vrolijk onder ogen zien. Als je oud bent, is het niet met je gedaan. Laten we een samenleving creëren waarin oud worden een leuke periode is, waarin je nog plezier kunt maken, ondanks je beperkingen.’ Lees verder »
“The Art of Later Life. European Perspectives on Ageing, Self-Reliance, and Care” , 20 november 2015, Groningen
Uitgelicht
Posted in ouderdom, ouderen, ouderenzorg, senioren, zorg, zorgethiek
Tags
“Levenskunst op leeftijd. Europese visies op oud worden, zelfredzaamheid en zorg.” Conferentie 20 november 2015, PThU Groningen.
Europa’s bevolking wordt snel ouder. De sociale impact van deze demografische transitie op de sociale structuren in de lidstaten is enorm. Tegelijk wordt de verzorgingsstaat afgebouwd en wordt – zoals in Nederland – de overgang naar een participatiesamenleving bepleit. Moeten mensen meer verantwoordelijk worden gehouden voor hun eigen oude dag, ook als ze dan afhankelijk worden van de zorg van anderen? De relatie tussen publieke zorgtaken en individuele redzaamheid moet opnieuw worden herijkt. Uit welke culturele, morele en spirituele bronnen putten de verschillende Europese landen, om ons in staat te stellen een beter evenwicht te vinden tussen zelfmanagement, kwetsbaarheid en afhankelijkheid in de ouderdom? Is ‘succesvol oud worden’ iets dat je kunt leren en waarin je geschoold kunt worden? Hoe ziet een hoogbejaarde levenskunst eruit? Lees verder »
Compassie? (Column PThUnie, juli 2015)
Uitgelicht
Posted in zorg, zorgethiek
Ik kan in mijn vak niet meer zonder de Barmhartige Samaritaan. Het gaat er over christelijke ethiek. Dat Bijbelse oerverhaal van de ene mens die zich over de andere ontfermt, voor mij raakt het de kern waar het in het christelijk geloof om draait. Talloze keren heb ik het binnenste buiten gekeerd, met exegese, maar ook met intrigerende verbeeldingen uit de geschiedenis van de schilderkunst. Toen we het afgelopen mei in het Zuid-Afrikaanse Stellenbosch over ‘compassie’ hadden, kon ik het dus niet laten.
Net verschenen: Loving Later Life. An Ethics of Aging (Eerdmans, 2015)
Uitgelicht
Posted in Categorieën, ouderdom, ouderen, senioren, spiritualiteit, theologie, zorg, zorgethiek
Is loving later life possible?
In our youth-obsessed culture, nobody enjoys growing old. We normally fear our own aging and generally do not love old people — they remind us that death is inescapable, the body frail, and social status transitory.
In Loving Later Life Frits de Lange shows how an ethics of love can acknowledge and overcome this fear of aging and change our attitude toward the elderly.
De Lange reframes the biblical love command this way: “We must care for the aging other as we care for our own aging selves.” We can encourage positive self-love by embracing life as we age, taking good care of our own aging bodies, staying good friends with ourselves, and valuing the last season of life. When we cultivate this kind of self-love, we are released from our aversion to growing old and set free to care about others who are aging — our parents, our relatives, and others in their final season of life.
$ 19.00 ISBN: 978-0-8028-7216-6
Te bestellen/ Order at Eerdmans, Grand Rapids MI
Why I wrote this book? Read my contribution to Eerdblog.
Angst voor de ouderdom (IKONHUIS, 23 november 2014)
Uitgelicht
Posted in Categorieën, levenseinde, ouderdom, ouderen, senioren, zorg, zorgethiek
Tags
Een dialoog met Rudi Westendorp over weerzin tegen de ouderdom en het verpleeghuis als afvoerputje van de vergrijzende samenleving.
Uitzending gemist? bekijk ‘m hier.
Stervenskunst (Column Perspectief PCOB, november 2014)
Uitgelicht
Posted in levenseinde, ouderdom, ouderen, senioren, zorg, zorgethiek
De dood is niet meer wat hij geweest is. Overviel hij ons ooit onverhoeds als een sluipende vijand, nu zien we hem doorgaans lang van te voren aankomen. We sterven nu meestal oud, stokoud. Vroeger kon je als tachtigjarige zeggen dat je een lot uit de loterij had getrokken. Vandaag kun je er min of meer op rekenen dat je tachtig wordt, al kan dat natuurlijk tegenvallen. Maar dood gaan we, daar kunnen we honderd procent zeker van zijn.
Door de lange levensverwachting verandert het sterven echter ingrijpend van karakter. We gaan niet meer plots dood aan cholera, pest of griep, maar aan hartfalen, kanker en beroertes, ziektes die de weg naar het einde vaak lang en moeizaam maken. De dood komt meestal niet meer als een dief in de nacht, maar als een langverwachte, soms ook welkome gast. Daardoor zullen we ook ethisch anders over sterven (moeten) gaan denken. We worden niet alleen zelf verantwoordelijk gemaakt voor onze oude dag, maar ook voor het moment van onze dood. En voor de rol die de arts daar vaak bij speelt. Want een ‘natuurlijke’ dood bestaat bijna niet meer. In zes op de tien sterfgevallen is sprake van een dokter die assisteert bij het overlijden.
Zorg voor autonomie (in: CDVerkenningen, Lente 2014)
08 dinsdag apr 2014
Posted in Categorieën, zorg, zorgethiek
Tags
In de zorg zou niet autonomie als zelfbeschikking centraal moeten staan, of autonomie als zelfsturing, maar moeten we autonomie verstaan als een proces van zelfwording: het vermogen van mensen om vorm te geven aan hun uniciteit.
Het streven naar deze autonomie verschiet van kleur als de zorg verschuift van cure naar care. In het ene geval wordt ene mens letterlijk weer op de been geholpen; in het andere gaat het om het beschermen en bewaren van iemands unieke identiteit – ook al zou het er alleen nog maar om gaan te redden wat er te redden valt. Lees verder »
Verbannen achter de voordeur: het democratisch tekort in de ouderenzorg (Gerõn, maart 2014)
21 vrijdag mrt 2014
Posted in ouderen, senioren, zorg, zorgethiek
Tags
Achter de bezuinigings- en overhevelingsoperatie n de ouderenzorg vindt een sociale revolutie plaats, die door de crisis misschien wel versneld wordt uitgevoerd, maar niet wordt veroorzaakt. De interne dynamiek van de moderne samenleving zelf is de werkelijke motor van deze ingrijpende reorganisatie van de verzorgingsstaat. Drie ontwikkelingen versterken elkaar. De overheid gaat haar rol steeds meer verstaan in termen van risicomanagement, de samenleving wordt voorgesteld als een verzameling van ondernemende burgers die hun eigen leven weten te organiseren, en zorg wordt beschouwd als een product of goed waarvoor ieder uiteindelijk persoonlijk verantwoordelijk is.
Met schaarse publieke middelen, een vergrijzende samenleving en een toenemende zorgbehoefte in het verschiet, is dat geen aantrekkelijk scenario. Kan het anders? Ik denk van wel. (1) De overheid moet zich dan minder als technocratisch gestuurde beleidsmachine moeten opstellen; en (2) de burger zal zich meer als subject van zorg moeten opwerpen, en niet alleen als zorgconsument; zodat (3) zorg weer kan worden gezien als wat het in een democratie werkelijk is: een publieke verantwoordelijkheid.
‘Ouder worden en doodgaan doe je met anderen’ (Interview Gerõn december 2013)
18 zaterdag jan 2014
Posted in levenseinde, ouderdom, ouderen, senioren, zorgethiek
Frits de Lange houdt van het leven en wil er dan ook zuinig op zijn. De discussie over voltooid leven vernauwen we volgens hem onterecht tot euthanasie en hulp bij zelfdoding. Het gaat mensen niet zozeer om de vraag ‘dokter, verlos mij van het lijden’, maar ‘hoe voorkom ik dat ik een ellendige dood sterf?’. Het groeiende belang van zelfbeschikking in onze cultuur zet de euthanasiewetgeving onder druk, maar er zijn volgens De Lange geen goede redenen om de wet aan te passen.
Masterclass Zorgethiek
14 maandag okt 2013
Posted in Categorieën, zorg, zorgethiek
Tags
In januari 2014 start de masterclass Zorgethiek, een negendaags studieprogramma voor geestelijk verzorgers. Deze masterclass is een initiatief van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) en Reliëf. De aanleiding hiervoor is de afspraak binnen de VGVZ dat van geestelijk verzorgers in de zorgsector een zorgethische attitude wordt verwacht.
Bezielde zorg (Zin in Zorg, zomer 2013)
27 zaterdag jul 2013
Posted in Categorieën, zorg, zorgethiek
Tags
Zonder een sterke, intrinsieke motivatie voor werken in de zorg houdt niemand het vol. Er wordt veel van je gevraagd. Tegelijk moet iedereen tegenwoordig met ‘passie’ leven en werken. Wie niet tot op het bot gemotiveerd is, geen ‘drive’ heeft, is al gauw een loser.
Maar ‘passie voor en in de zorg’, hoe krijg je dat? En, wat nog belangrijker is: hoe houd je het vol? Moet het allemaal uit jezelf komen?
‘Op eigen benen staan? Autonomie als horizon in de zorg’
30 donderdag mei 2013
Posted in zorg, zorgethiek
Op 27 mei werd op de PThU Groningen de studiedag ‘Op eigen benen staan? Autonomie als horizon in de zorg’ gehouden, georganiseerd door PThU en de faculteit GG/GW RuG samen. De dag gold tevens als oprichtingsbijeenkomst van het Noordelijk Netwerk voor Zingeving en Ethiek, bedoeld om de samenwerking tussen universitair onderzoek en het werkveld van de zorg vorm te geven en verder te stimuleren.
Autonomie is in de zorg een belangrijke waarde. Maar wat verstaan we eronder? Het gaat erom mensen weer of zoveel mogelijk op eigen benen te laten staan. En wat als dat niet lukt? En hoe krijgt zij in verschillende praktijkvelden van de zorg gestalte? Lees verder »